Sưng đau đầu gối sau chấn thương là tình huống hay gặp trên thực tế. Đây là tình trạng gặp phải khi chất lỏng dư thừa tích tụ trong hoặc xung quanh khớp gối sau một hoạt động mạnh gây tổn thương vùng gối. Chấn thương có thể xảy ra với dây chằng, sụn, xương, hoặc các cấu trúc khác xung quanh khớp gối. Sưng có thể xảy ra trong khớp gối (gọi là tràn dịch) hay bên ngoài khớp gối (gọi là viêm bao hoạt dịch). Triệu chứng sưng đau khớp gối có thể gặp ở nhiều cấp độ khác nhau, có thể có vết bầm tím hoặc trở nên cứng hơn và gây khó khăn khi di chuyển. Sưng đau khớp gối sau chấn thương có thể tự khỏi thông qua nghỉ ngơi, tuy nhiên đôi khi nó lại là vấn đề bệnh lý nghiêm trọng phải cần đến phẫu thuật. Vậy, khi đầu gối bị sưng đau chúng ta cần làm gì, hãy theo dõi nội dung bài viết.
Tìm hiểu về cấu tạo của khớp gối
Để có thể thực hiện được những động tác nhanh, mạnh với sức chịu đựng của toàn bộ trọng lượng cơ thể, khớp gối vẫn được xem là một trong những khớp quan trọng nhất. Cấu tạo của khớp gối cũng khá phức tạp. Trong đó nói đến cấu tạo của khớp gối thì người ta sẽ nhắn đến ba phần chính bao gồm: xương, sụn và dây chằng.
Khớp gối được cấu tạo từ 3 xương cơ bản là xương ống chân (xương chày), xương đùi và xương bánh chè. Ngoài ra, một số xương nhỏ (xương mác) xung quanh chạy dọc theo xương chày cũng góp phần cấu tạo nên đầu gối. Xương được bao bọc bởi một hệ thống sụn có tác dụng giảm xóc và bảo vệ khớp gối tránh các tổn thương bên ngoài. Ở khớp gối có 2 loại sụn đó là sụn khớp (bao bọc ở đầu các xương) và sụn chêm (được gắn vào xương chày và các viên nang khớp gối).
Hệ thống dây chằng đầu gối đóng vai trò giúp cho việc kết nối, di chuyển của khớp gối. Dây chằng chéo trước và dây chằng chéo sau giúp cho việc kết nối giữa xương chày và xương đùi, giúp chúng không bị trượt khỏi nhau. Dây chằng bên có nhiệm vụ kết nối mặt bên của xương chày và xương đùi, đồng thời hỗ trợ cho chuyển động ngang của đầu gối. Bên cạnh đó, cấu tạo của khớp gối còn bao gồm hệ thống cơ bắp và gân, màng hoạt dịch, bao hoạt dịch, động mạch và tĩnh mạch đầu gối.
Hình 1: Cấu tạo cơ bản của khớp gối
Những nguyên nhân khiến đau khớp gối sau chấn thương
Một chấn thương bất ngờ xảy ra tại khớp gối do vận động mạnh, tai nạn,…sẽ ngay lập tức gây ra một số triệu chứng nhận biết cho bệnh nhân. Tùy thuộc vào mức độ chấn thương mà các triệu chứng diễn tiến mở mức độ khác nhau. Khi gặp các triệu chứng đau, sưng, co cơ, tràn dịch khớp, khớp mất vững, mất cử động khớp,…bạn có thể nghĩ đến đầu gối đã bị tổn thương tại một số vị trí phổ biến bao gồm:
- Tổn thương dây chằng chéo: Có thể là giãn, đứt hẳn, hoặc rách một phần của dây chằng, thường gặp là dây chằng chéo trước. Người bệnh có thể nhận biết dấu hiệu ban đầu của chấn thương thông qua tiếng “nổ”, tiếng kêu lục cục ở đầu gối. Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp đều có dấu hiệu này.
- Rách sụn chêm: Sụn chêm đóng vai trò phân phối lực đều lên khớp gối, tạo sự vững chắc cho khớp, phân bố đều hoạt dịch bôi trơn và dinh dưỡng sụn khớp, tránh cho bao khớp và màng hoạt dịch không bị kẹt vào khe khớp. Bạn có thể nghe thấy tiếng “nổ” khi sụn chêm rách. Tuy nhiên hầu hết bệnh nhân vẫn bước đi bình thường, cầu thủ bóng đá vẫn chơi hết trận ngay sau rách sụn chêm. Khoảng 2-3 ngày sau gối dần dần sưng lên và cảm giác mất linh hoạt gối.
- Nguyên nhân khác: Trong một số trường hợp chấn thương mạnh, khớp gối có thể sưng do dịch hoặc máu thoát ra tích tụ trong đầu gối. Gãy xương, trật khớp xương bánh chè,… cũng là những nguyên nhân gây ra sưng đầu gối sau chấn thương.
Hình 2: Tổn thương dây chằng chéo trước và rách sụn chêm là những tổn thương phổ biến và thường đi kèm với nhau khi đầu gối gặp chấn thương
Làm gì khi khớp gối bị đau sau chấn thương
Sưng đau đầu gối sau chấn thương có thể tự thuyên giảm nếu như chấn thương gặp phải ở mức độ nhẹ. Bạn cần lưu ý cho khớp gối được nghỉ ngơi ngay sau chấn thương, tránh các hoạt động mạnh đến vùng gối. Sử dụng túi chườm nước đá, băng đàn hồi xung quanh đầu gối, gối kê dưới đầu gối, gậy chống hoặc nạng, tập các bài tập tăng cường sức căng và sức cơ cũng có thể hữu ích. Các bài tập phục hồi chức năng để khôi phục lại tầm vận động và sức cơ rất có ích nếu được thực hiện đúng kỹ thuật.
Trong trường hợp bạn vẫn gặp phải những cơn đau ở mức độ nặng dù đã được nghỉ ngơi, giải pháp tốt nhất là bạn nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám. Khi đó, bác sĩ sẽ cân nhắc cho bạn sử dụng thuốc chống viêm không steroid NSAIDs (ibuprofen, naproxen) và acetaminophen để có thể giảm đau. Các phương pháp điều trị khác phụ thuộc vào tình trạng bệnh hiện tại và có thể sử dụng các dụng cụ chỉnh hình, nẹp, các loại thuốc khác và phẫu thuật nếu có chỉ định. Chọc dò khớp là một phương pháp điều trị ngắn hạn để giảm bớt đau do sưng nhưng sưng có thể tái phát và gây nhiễm trùng ở khớp nếu không được thực hiện đúng cách.
Hình 3: Để cho khớp gối được nghỉ ngơi, chườm lạnh, dùng dụng cụ hỗ trợ,…là những phương pháp tại nhà mà bạn có thể áp dụng khi bị chấn thương đầu gối ở mức độ nhẹ
Chấn thương gặp phải sau khi hoạt động mạnh, chơi thể thao là điều không ai mong muốn. Tuy nhiên, khi đầu gối đã phải đối mặt với tình trạng này, chúng ta cũng nên bình tĩnh và xử lý theo đúng nguyên tắc. Ngay cả khi đầu gối của bạn đã trải qua chấn thương và đã hoạt động bình thường trở lại, nguy cơ xuất hiện các bệnh lý mãn tính tại khớp gối theo thời gian như viêm khớp, thoái hóa khớp gối của bạn sẽ cao hơn so với những người khác. Đảm bảo khởi động kỹ lưỡng trước khi vận động, vận động đúng kỹ thuật, tránh vận động quá sức và thường xuyên chú ý chăm sóc bổ sung dưỡng chất cần thiết cho khớp là những việc bạn nên làm để có một hệ xương khớp khỏe mạnh, dẻo dai.
Hình 4: Viên bổ xương khớp vẹm xanh Aussia Green Lipped Mussel Plus – Giải pháp cho hệ xương khớp khỏe mạnh từ Australia
Viên bổ xương khớp Vẹm xanh – Aussia green lipped mussel plus hiện được phân phối độc quyền bởi Công ty cổ phần Thảo dược Thượng Ngàn. Tham khảo website Thaoduocthuongngan.com hoặc liên hệ số điện thoại 0989268003 – 0969448585 để biết thêm thông tin.
Ds. Xuân Hương
Tin khác